به گزارش ثریا متن زیر یادداشتی است از حجت الاسلام محسن الویری، استاد تاریخ اسلام که در ادامه به مناسبت شبهای قدر و ایام شهادت امیرالمومنین (ع) از نظر می گذرد؛
نماد بخشی جداناشدنی از زندگی بشر است و انسانها در طول تاریخ با انگیزههای مختلفی کوشیدهاند برخی مفاهیم مورد نظر خود را در قالب نمادها بیان کنند. گستره نمادها در زندگی بشر به اندازهای زیاد است که برخی جامعهشناسان فرهنگ را مساوی نمادها شمردهاند. نمونههایی فراوان از نمادها را در نشانهای قبایل، پرچمها، ساختمانها، هنر و ادبیات میتوان به آسانی یافت.
ادیان ابراهیمی به ویژه اسلام نیز اهتمامی ویژه به نمادها دارند، به عنوان نمونه وجه نمادین عباداتی مانند نماز و حج و کعبه در آثاری مربوط به اسرار نماز و اسرار حج بازگو شده است. شاید تفسیر نمادین آداب شب قدر در نگاهی ذوقی و بروندینی نیز بتواند زوایایی نو از این شب سرنوشتساز را برای ما روشن سازد. به عنوان مثال شاید بتوان گفت غسل پیش از غروب آفتاب رمز و نمادی است برای ضرورت پاک ساختن خود از بدیها برای ورود شایسته به این شب و یا قرآن بر سر گرفتن بیان نمادین قابلیت قرآن برای سیطره بر همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی ما و اراده ما برای حاکم ساختن قرآن بر همه ابعاد زندگیمان است (مرحوم آیتالله مهدوی کنی رحمه الله علیه همواره بر این معنی تأکید داشتند) و یا توصیه به همنشینی با عالمان چه بسا نماد و بیان رمزگونهای برای اثبات جوهره معرفتی عبادات در اسلام باشد.
به نظر میرسد افزون بر نمادهای زبانی و رفتاری میتوان از نمادهای زمانی هم در این شب سخن گفت. اهمیت سه ماه رجب و شعبان و رمضان که به ترتیب ماه خدا، پیامبر و امت او نامیده شدهاند برای سلوک معنوی و تربیت باطنی بر کسی پوشیده نیست. نقطه اوج ماه رجب سه روز سیزدهم تا پانزدهم این ماه است که روزهای سپید (ایام البیض) نامیده شده است و اعمال عبادی خاصی به ویژه اعتکاف برای آن وجود دارد. شروع این ایام مصادف با میلاد خجسته امیرالمؤمنین علی (ع) در روز سیزدهم رجب است. از سوی دیگر نقطه اوج ماه مبارک رمضان که سومین و آخرین ماه این فصل خودسازی است، شبهای قدر است و احتمال شب قدر بودن شبهای بیست و یکم و بیست و سوم بیشتر است و جالب است که شب بیست و یکم شب شهادت امیرالمؤمنین علی علیه السلام هم است.
چنین به نظر میرسد که این بازه زمانی سالروز میلاد تا شهادت امیرالمؤمنین (ع) به صورت نمادین نشان میدهد که سلوک معنوی از نقطه آغاز تا پایان آن جز از طریق همراهی با امیر مؤمنان علی (ع) ممکن نیست و برخورداری از تربیت باطنی هیچ راهی جز همراهی با امیرالمؤمنین علی (ع) و پیروی از ایشان ندارد. دوباره تأکید میکند که این برداشت مبنای روایی مستقیم ندارد، بلکه در چارچوب باور به وجه نمادین آیینهای ادیان ابراهیمی ارائه میشود. اگر این تفسیر پذیرفته باشد، میتوان گفت یکی از پیامهای شب قدر این است که میراث معارفی بازمانده از امیرالمؤمنین علی (ع) بهترین سرمایه پس از قرآن و معارف نبوی برای خودسازی و جامعهسازی است.
شایسته تأمل است که خاموش کردن چراغ زندگی ظاهری ایشان و شکافتن فرق مبارکش نه به دست عهدشکنان دنیاپرست اصحاب جمل و نه به دست زیادهخواهان قدرتپرست صفین که به دست متحجران تندروی قشری ظاهرگرای خوارج صورت گرفت.
آن حضرت پس از پیروزی بر خوارج و به هنگام عبور از کنار کشتههای آنها، آن گونه که در نهج البلاغه آمده است (وَ قَالَ علیه السلام، وَ قَدْ مَرَّ بِقَتْلَی الْخَوَارِجِ یَوْمَ النَّهْرَوَانِ)، میفرمایند: «بُؤْساً لَکُمْ، لَقَدْ ضَرَّکُمْ مَنْ غَرَّکُمْ، فَقِیلَ لَهُ: مَنْ غَرَّهُمْ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ فَقَالَ: الشَّیْطَانُ الْمُضِلُّ، وَ الْأَنْفُسُ الْأَمَّارَةُ بِالسُّوءِ، غَرَّتْهُمْ بِالْأَمَانِیِّ، وَ فَسَحَتْ لَهُمْ بِالْمَعَاصِی، وَ وَعَدَتْهُمُ الْإِظْهَارَ، فَاقْتَحَمَتْ بِهِمُ النَّارَ: بدا به حالتان، آنکه شما را فریفت زیانتان رساند، گفته شد: ای امیرمؤمنان چه کسی آنها را فریفت؟، فرمودند: شیطان گمراه کننده و نفسهایی که به بدی فرمان میدهد، نفس اماره آنها را به آرزوهای بلند فریفت و راه گناهان را بر روی آنها گشود و به آنها وعده پیروزی داد و بدین سان به آتششان افکند.»
شیطان در کمین همه ماست و انس ظاهری با قرآن و اهل نماز و روزه بودن به تنهایی تضمین کننده دور ماندن ما از فریفته شدن از سوی شیطان نیست، باید بکوشیم تا آنجا که در توان داریم نفس اماره خویش را مهار کنیم. شب قدر میتواند نقطه آغاز خوبی برای اندیشیدن در این باره باشد.
منبع: مهر
نمایشگاه کتاب تهران را روایت کنید، جایزه بگیرید
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
حمایت از ۱۰ دانشجوی پسادکتری با هدف توانمند سازی نیروی انسانی بخش کوانتوم
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنکتر میکند+عکس
سازمان ملل صدای حقطلبی دنیا را بشنود/نیروهای امنیتی در اعتراضات ۱۴۰۱ وارد دانشگاه نشدند
اطلاعات تازه درباره Xperia ۱ VI سونی لو رفت+عکس
امیر خلبان اکبر معنوینژاد به یاران شهیدش پیوست
ترجمه درآمدی بر فلسفه سیاسی هوش مصنوعی چاپ شد
اسیر فلسطینی صهیونیستها برنده بوکر عربی ۲۰۲۴ شد
نقش دانشگاه امیرکبیر در تحقق شعارهای سال و اقتصاد دانشبنیان
پیشرفت علمی بدون داشتن علوم پایه قوی امکان پذیر نیست
تقدیر از پایاننامهها و رسالههای دکترای کاربردی در صنعت فولاد
معلمان تلاش کنند گره ذهنی دانش آموزان باز شود
دبیر کارگروه سلامت مدارس منصوب شد
پیگیری چهره به چهره و خانه به خانه دانشآموزان بازمانده از تحصیل در گیلان
طرح ملی درس عفاف و حجاب در طراحی پارچه و لباس دانشگاه های هنر
جزییات اولین آزمون دکتری حرفهای فیزیوتراپی اعلام شد
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
سفر محرمانه ایلان ماسک به چین لو رفت
موتور جست و جو و هوش مصنوعی به خودروهای کرهای راه پیدا کرد
گلبرگهای اطراف سحابی حلقه در فضا باز شدند+عکس
وضعیت مدارس سیل زده سیستانوبلوچستان/ تداوم آموزش دانشآموزان در مساجد
سالی که تابستان نیامد و باران و برف آمد
نظریه عجیب اینشتین درباره عمر انسان که توسط پزشکان رد شد
اعضای هیئت انتخاب رویداد استارتآپی فیلمنامه نویسی منصوب شدند
واکنش جمشیدی به مقابله با دانشجویان آمریکایی
فردا آخرین فرصت رفع نقص مدارک داوطلبان آزمون دستیاری پزشکی
مرحله مصاحبه داوطلبان مجاز آزمون دکتری ۱۴۰۳ حضوری برگزار می شود
کتاب من سید علیاکبر صنعتی هستم بازنشر شد
کودکان و نوجوانانِ امروز غرق در گوشی هستند
آموزش و پرورش سالهاست از مشکل دخالت افراد غیر مسؤول رنج میبرد
کاربران شاد در جشنواره عروسکخونه ۲۰ میلیون رأی دادند
جذب نیروی امریه در پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی
طرح پایش سلامت برای همه اعضای جهاد دانشگاهی اجرا میشود
برافراشته شدن پرچم فلسطین در برترین دانشگاه جهان
جنبش دانشجویان آمریکایی و اروپایی برای توقف حمایت آمریکا از جنایتهای رژیم صهیونیست است
دانشجویان پیام نور برای تغییر محل آزمون تا ۱۶ اردیبهشت فرصت دارند
راهاندازی مدارس جدید مطابق اقلیم در منطقه خلیج فارس
علل پیشتازی دختران در آزمون سراسری از نگاه وزیر علوم
شروع غائله هایدگر در بازار نشر
قصه تصویری کرمی که عقاب را نجات داد چاپ شد
عرضه روایت انحراف در کتابفروشیها
معلمان مهمان دانشآموزان میشوند/ تور نیم روزه معلمان به مناسبت هفته معلم
آغاز فرآیند مشاهده و تأیید سوابق تحصیلی داوطلبان ورود به دانشگاه
جزئیات جدید نحوه ارزشیابی امتحانات کشوری ریاضی و علوم پایه ششم
یهودستیزی؛ برچسبی که اعتراضات دانشجویی را تحت تاثیر قرار نمیدهد
کاهش تعداد واحدهای دانشگاهی جدی شد
باید ارتباط میان بنیادهای معرفتی و محیطهای علمی را مشخص کنیم
مهلت دانشجویان دانشگاههای تهران برای شرکت در مسابقه سدید تمدید شد
فلسطین و توطئه صهیونیستی انگلیسی به کتابفروشیها آمد
مگره و مردان محترم در کتابفروشیها دیده شدند
انتخاب رشته ۸۶ هزار نفر در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳
بیانیه شورای عالی انقلاب فرهنگی درحمایت از دانشجویان آمریکایی
ثبتنام کلاس اولیها از ۱۹ اردیبهشت آغاز میشود/اعلام چگونگی محدودهبندی مدارس
المپیاد ورزشهای فناورانه دانشجویی در چه رشتهها و سطحی برگزار میشود؟
تقدیر از یک عمر تلاش علمی و اجرایی استاد بلورچیان
اختصاص ۳۰۰ سهمیه استخدام معلم به شهرستان بشاگرد و جزایر هرمزگان
آغاز احداث ۵۰ تا ۸۰ هزار مسکن برای فرهنگیان بهزودی/ بررسی سلامت روان معلمان جدیدالاستخدام
رویداد جایزه ملی جمعیت به صورت تخصصی با همکاری جهاددانشگاهی هرمزگان برگزار میشود
ایجاد کارگروه مشترک معاونت علمی ریاستجمهوری و وزارت علوم برای مدیریت مالکیت فکری
نخستین سمپوزیوم تکنولوژی درطراحی و بازطراحی برگزار شد
همایش سلامت، حکمت و حکمرانی اواخر اردیبهشت میشود
اعلام همبستگی با دانشجویان آزادیخواه جهان در دانشگاه علم و صنعت
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستادهاند
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی هوشمند منصوب شد
کلاسهای دانشگاهها امروز به مدت ۲ ساعت تعطیل شد
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
موج بیداری دانشگاههای آمریکا ارمغان خیزش افکار عمومی ضد جنایتهای صهیونیسم است
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
جزئیات تازه درباره هوش مصنوعی آیفون جدید
توپ گوستاو بزرگترین توپ جنگی دنیا که فرانسه را ویران کرد+عکس
ژاپنیها یک رنوی جدید ساختند+عکس
نقشه گنجی که از فضا دیده شد+عکس
شیکترین خودروی برقیای که تاکنون دیدهاید+عکس
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنکتر میکند+عکس
آخرین محور رویداد من یک دانشآموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
آییننامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
فهرست دانشگاههای خارج از کشور مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شد
60 درصد پروژهای مدرسهسازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
نسلکُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
لوگوی نود سالگی دانشگاه تهران منتشر شد
جمعه ۷ اردیبهشت نمایش «یاخته» باحضور خبرنگاران و عکاسان روی صحنه میرود
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
اینترنت در زمان برگزاری نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ قطع نمیشود
فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
دانشمندان تعداد جهانهای موازی را اعلام کردند
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.